Beschrijving

Bij de gedachte aan citroengras denk je aan exotisme, vermengd met de geur van pittige Thaise gerechten. Deze vaste plant, die tot de grassenfamilie behoort, komt oorspronkelijk uit de tropen. De gladde blauwgroene bladeren van citroengras bestaan uit een korte, gesloten bladschede en een lang, open bladschijfje dat tot 150 centimeter lang kan worden en aan het uiteinde sierlijk hangt. De scherpgerande bladeren vormen pollen gras die tot wel 120 centimeter lang kunnen worden en die een aromatische citroengeur verspreiden als u ze tussen de vingers wrijft. De basis van de bladeren is verdikt, omdat nieuwe bladeren groeien in de schede van het jongste blad. Hierdoor ontstaat een ring van bladeren die als een ui in elkaar genesteld zitten, waarbij de oudste bladeren aan de buitenkant zitten. Citroengras vormt zelden aarvormige bloeiwijzen; de plant vermeerdert zich doorgaans vegetatief, dat wil zeggen via uitlopers.

Als we het over gras hebben, zoals dat bijvoorbeeld in een weiland groeit, bedoelen we meestal zoet gras. Het is de moeite waard om de kenmerken van deze familie eens nader te bekijken. Naast citroengras bevat het namelijk ook belangrijke landbouwgewassen zoals tarwe, rogge, gerst, haver, gierst, maïs, rijst, suikerriet en bamboe. Wat wij een stengel noemen, is de stengel van de grasplant. De bladeren en bloemen vertakken zich aan deze stengel, die door verdikte groeipunten - de internodiën - in tweeën gedeeld wordt. De door de wind bestoven, zeer eenvoudige bloemen van de grassen zijn omgeven door kleine blaadjes, de kafjes. De bloemen kunnen op zeer verschillende manieren gerangschikt zijn: in aren, zoals we die van tarwe kennen, in pluimen, zoals bij haver, of in trossen, dat wil zeggen op onvertakte stengels die uit de hoofdas ontspringen.

Interessante feiten

De botanische naam Cymbopogon is afgeleid van het Griekse kymbe = boot en pogon = baard. Ze beschrijft de bootvormige schillen en de veelbloemige aren, die doen denken aan een dikke baard. In de Middeleeuwen kwam citroengras met karavanen uit tropisch Azië naar Europa. Hier werd het gebruikt bij het brouwen van bier en voor de productie van kruidenwijn. Toch werd citroengras pas echt bekend in onze cultuur in de jaren 80, als geurende lampenolie, maar ook als ingrediënt in steeds populairdere Aziatische gerechten.

Vooral in de keukens van Zuidoost-Azië en Sri Lanka wordt citroengras traditioneel als specerij gebruikt, vooral als het vers is, omdat gedroogd gras veel minder aromatisch is. Hiervoor gebruiken ze de sappige, verdikte basis van de bladeren, die de meeste essentiële olie bevat. Ze snijden het eiwit in kleine stukjes en mengen dit door het eten. Oudere, houtachtige stengels zijn het lekkerst als u ze in hun geheel kookt. U moet ze eerst zacht stampen en ze er dan voor het serveren uitvissen. Het citroenachtige aroma met een vleugje rozengeur geeft gerechten een ronde smaak. De verse bladeren in koud water leggen levert een verfrissende, dorstlessende drank op. In India is citroengras vooral bekend voor de productie van parfum en als medicinale plant.

Als u zelf een citroengrasplant wilt hebben, kunt u in Aziatische speciaalzaken een vers gesneden stengel kopen. Wanneer de plant in water wordt geplaatst, wortelt het snijvlak. De wortelende stengel groeit in de grond uit tot een aromatische plant. Overigens kun je verse stengels citroengras prima in de diepvries bewaren.